Çocukların Gelişim Dönemlerine ve Yaş Grubuna Göre Oyuncak Seçimi

Denemek, keşfetmek ve oynamak çocukluğun bir parçasıdır. Ebeveynler olarak, çocukların gelişim dönemine ve yaş grubuna göre oyuncak seçimi yapmanız gerekir. Zira bebeğin, eğlenirken öğrenmesini sağlayacak oyuncakların belirlenmesi ve temin edilmesi tamamen ebeveynlerin sorumluluğundadır.

Bebek ve çocuklar için oyuncak seçimi konusunda ilk ve en önemli şart güvenliktir. Çocuğunuz için oyuncak alışverişi yaparken, satın alacağınız ürünün gerekli güvenlik koşullarını sağladığından emin olmanız gerekir. Örneğin küçük parçalar yada keskin kenarlar içeren oyuncaklar belli bir yaş ve gelişim döneminden sonra çocukların kullanımına sunulmalıdır.

Çocukların Yaş Gruplarına ve Gelişim Dönemlerine Göre Oyuncak Seçimi Neden Önemlidir?

Oyuncaklar bebek ve çocukların yaşına, gelişim dönemlerine ve cinsiyetine göre değişir. Bebeklerin doğumdan itibaren gelişen bilişsel sosyal ve psikomotor yetileri, birçok problemin üstesinden gelmelerini sağlar. Problem çözme ve eşyayı kullanma becerilerini arttırmak ve eğlenerek gerçek hayatı deneyimlemek için ise baş yardımcılar oyun ve oyuncaklardır. Oyuncak seçiminde çocuğun yaş grubu ve gelişim dönemleri dikkate alınarak yapılan oyuncak seçimleri, çocukların doğru zamanda doğru oyuncakla oynamasına ve bu sayede doğru bir şekilde gelişim göstermesine yardımcı olacaktır. Çocukların yaş gruplarına ve gelişim dönemlerine göre oyuncak seçimi aşağıdaki gibi olmalıdır.

İlginizi Çekebilir: Çocuklarda Motor Becerileri Geliştiren Aktiviteler

Yenidoğan Bebekler için Oyuncak Seçimi

Bu dönemde bebekler öncelikle ağız yoluyla nesneleri keşfederler. Diş çıkarma ile beraber devam eden bu süreçte bebekler; dillerini, damaklarını ve dudaklarını kullanarak nesnelerin şekillerine, yüzeylerine , malzemelerine dokunurlar. Bu sayede çevreleriyle ilgili bilgi edinirler. Bir yandan da damaklarını kaşıyarak rahatlarlar. Yenidoğan bebekler bu dönemde diş kaşıyıcılar ve yumuşak dokulu ve sterilizasyonu yapılabilen kauçuk malzemeden üretilmiş minik oyuncaklarla haşır neşir olabilirler. Diş kaşıyıcılara ilerleyen aylarda da ihtiyaçları olacaktır.

1 Aylık Bebekler için Oyuncak Seçimi

Bu dönemde işitsel yetileri görsel yetilerine göre daha gelişmiş olan bebekler için ses çıkaran çıngıraklı, hışırtılı ve müzikli oyuncaklar tercih edilebilir. Müzikli oyuncaklar bu dönemde bebekte odaklanmayı ve dikkatin pekişmesine yardımcı olur. Hışırtılı ve çıngıraklı oyuncaklar ise sesleri keşfederek işitsel dünyalarının gelişmesini destekler.

2-3 Aylık Bebekler için Oyuncak Seçimi

Bebekler 2 aylık olmalarından itibaren görsel oyuncaklarla da daha rahat zaman geçirebilirler. Örneğin kumaştan yapılmış kitaplar el ve göz koordinasyonunu arttırır, parmak becerisini yani ince motor becerilerini geliştirir. Kırılmayan aynalar ile kafasını hareket ettirmeye yönlenir bu sayede kendini keşfetmesine olanak sağlar. 3 aylık olmalarından itibaren görme mesafeleri 50-60 cm olduğu için yakınlarına konumlandırılmış bir çok nesneye odaklanabilirler. Toplar ile oynayarak ise dokunsal yetilerini geliştirir, elle kavrama becerisini ve el-göz koordinasyonunu arttırır.

İlgili Yazı: Çocuklarda İnce ve Kalın Motor Becerileri Gelişimi Neden Çok Önemlidir?

4-6 Aylık Bebekler için Oyuncak Seçimi

Bebekler misafir oldukları dünyaya adapte olma konusunda belli bir seviyeye gelmişlerdir. Bu dönemde resimli bez ya da plastik kitaplar, birbirine geçen kutu ya da halkalar, duyulara hitap eden üzerinde katman renk ve resimler bulunan halı (oyun halısı) ya da minderlerle oynayabilirler. Önceki aylardaki gibi sesli ve hareketli oyuncaklar ilgilerini çekmeye devam edecektir.

7-12 Aylık Bebekler için Oyuncak Seçimi

Bebekler 7 – 12 aylık dönemde oyuncaklarına daha fazla bağlanma ve zaman geçirme eğilimindedirler. Oyuncaklarını yere atmaktan, bir yerlere çarpmaktan zevk alırlar. Ayrıca oyuncak ve nesneleri bir şeyin içine koyup çıkarmak ya da ellerinde sallamak da hoşlarına gider. Bu denemeler onlarca kez sürebilir. Bu dönem bebekleri için çekmeli itmeli oyuncaklar, kumaş ve dokulu oyuncaklar, renkli top ve halkalar; vurulunca, sallanınca ya da sıkılınca ses çıkaran oyuncaklar ile dayanıklı kağıttan ya da kartondan yapılmış kitaplar ile oynayabilirler. Duyu yastıkları ilgilerini çekmeye devam eder.

12-24 Aylık Çocuklar için Oyuncak Seçimi

Bu dönemde çocukluk çağı da başlamıştır. Öykünme ve taklit etme yoğun bir şekilde görülür. Bilişsel ve duygusal olarak belli bir seviyeye ulaşmış olan çocuklar bu dönemde anne ve babaları başta olmak üzere büyüklerini sanılandan çok daha fazla gözlemlerler. 1 yaş oyuncak seçimi de bu bakış açısıyla ele alınmalıdır. Yemek yemeden oturuş kalkışa konuşmaya ve gülmeye kadar birçok davranışı büyüklerine bakarak taklit ederler. Nesnelerin renk, büyüklük gibi özellikleri artık onlar için tercih sebebidir. Bu nedenle seçicilik de göze çarpar. Çocukların bu dönemde hareket kabiliyetleri arttığı için oyuncak güvenliğine de dikkat edilmeli üzerine çıktığında kırılmayacak ve dengeli olan ya da parçalara ayrılmayan oyuncaklar ile çocuk için çok ağır olmayan oyuncaklar tercih edilmelidir. Bu dönemde değiştirilebilir elbiseli oyuncak bebekler, oyuncak hayvanlar, üç tekerlekli bisikletler, ahşap bloklar, puzzle, el kuklaları, şekil yerleştirilen ahşap oyuncaklar, alışveriş ve bebek arabaları, boya kalemleri gibi oyuncaklarla oynayabilirler. Bu sayede bilişsel, sosyal, dil ve motor becerilerini geliştirirler.

24-36 Aylık Çocuklar için Oyuncak Seçimi

Gelinen noktada çocukların ince ve kaba motor becerileri oldukça gelişmiştir. Atlarlar, zıplarlar, oradan oraya amaçsızca koştururlar. Bu dönemde çocukların küçük elleri ve parmakları oldukça maharet kazanmıştır. Öz bakım yetenekleri artmıştır. öykünme ve taklit etme davranışında ustalık kazanılmıştır. Bebeklerle evcilik oynamak, oyuncak iş araçları ve kumlarla şantiye kurma, yapı yapma, doktor ya da aşçılık malzemeleriyle meslek oyunları oynamak suretiyle taklit ederken dünyayı da gerçeğe en yakın şekilde deneyimleme yolunu seçerler. Bunu yaparken yanlarında oyun arkadaşı da tercih ederler. İş birliği içerisinde başka çocuklarla oynayabilirler. Bu dönemde iç içe geçen oyuncaklar, su oyuncakları, her türlü aynalar, bebek arabaları, her türlü oyuncak araba ve iş makineleri, park oyuncakları, yapbozlar, ahşap blok ve küpler, harf ve rakam sayma oyuncakları, oyun hamurları, hafıza – zekâ kartları, eğitsel resimli kitaplar, el kuklaları, öz bakım becerisini geliştiren üzerinde fermuar, düğme-ilik, bağcık eklentileri olan oyuncaklar, renkli kalemler ile boyama kitapları gibi objeler ile oynarlar. Çocuklardaki bireysel farklılıklardan dolayı fayda katsayıları çocuktan çocuğa farklılık gösterebildiği için anne, baba ve büyüklerin çocuklarını gözlemleyerek hangi alanlarının desteklenmeye gereksinimi olduğunu tespit etmeleri çocuklar için ayrıca fayda sağlayacaktır.

Joker.com.tr’ye Git

İlgili Yazı: Özel Eğitimde Oyun ve Oyuncakların Önemi