Hamilelik Dönemi Boyunca Vücudunuzda Yaşanacak Değişimler

Hamilelik dönemi vücutta birçok değişimin olduğu bir dönem. Hamilelik döneminde karşılaşılan değişimlerde bazıları, hızlı kilo alımı, ayakların ve yüzün şişmesi, ciltte görülen değişimler ve ruhsal dengenin değişmesidir. Hamilelik döneminde karşılaşılan bu gibi değişimlerin, hastalıklı durumlardan ayırt edilmesi, bilinçli hamilelik bakış açısının temelinde yatmaktadır. Memorial Şişli Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Bölümü’nden Op. Dr. Asena Ayar, hamilelik dönemi vücutta meydana gelen 10 değişiklik ve bu değişimlere uyum sağlama yöntemleri hakkında bilgi verirken bilinçli hamilelik dönemi için annelerin yapması gerekenleri açıklıyor.

Hastane Çıkışı Setlerini İnceleyin

Hamilelik Dönemi İçinde Yaşayacağınız Baş Döndürücü Değişimlere Hazır Olun

Yaklaşık 9 ay süren hamilelik süreci, vücutta çok sayıda değişimin yaşandığı bir dönemdir. Vücutta gözlenen değişimler; yumurtayla spermin birleştiği gebeliğin ilk günlerinde başlar ve doğuma kadar devam eder. Yumurta ve spermin birleşmesiyle oluşan zigot hücresi, döllenmeyi takip eden 6-7. günlerde embriyo hâlinde anne rahmine tutunur ve bu işlemin ardından, hücreler planlı bir şekilde bölünüp çoğalarak fetüsü oluşturur. Gelişen embriyo anne karnında yerini bulur ve gelişimini sürdürebilmek için ilk günlerden itibaren çeşitli hormonlar sentezlemeye başlar. İşte bu dokuz ay süren baş döndürücü değişim süreci, bazı anneler için ayak uydurması zor bir hâl alabilir. Hamilelikte sizi bekleyen değişimleri tanıyarak, bilinçli hamilelik geçirme yolunda ilk adımı atmanız mümkün olabilir. Hamilelikte karşılacağınız başlıca 10 değişim aşağıdaki gibi olacaktır. Hamilelik dönemi içinde yaşanan değişimler aşağıdaki başlıklar altında toplanabilir:

• Kilo artışı,
• Ciltte görülen değişimler,
• Hormonal değişim,
• Uyku düzeni,
• Vücut duruşundaki değişim,
• Kalp – dolaşım sisteminde yaşanan değişimler,
• Solunum sisteminde yaşanan değişimler,
• Üriner sistemde yaşanan değişimler,
• Ruhsal değişimler.

Kilo Artışı

Gebelikte, vücutta gözlenen değişimlerin başında kilo artışı gelmektedir. Kilo artışı, sağlıklı bir hamilelik dönemi ve sağlıklı bir bebek dünyaya getirmek için gerekli olan bir durumdur. Anne adayının hamilelik öncesinde vücut kitle endeksine bağlı olarak 9-16 kg arasında bir kilo alması gerekir. Bu sayının, normal vücut kitle endeksindeki kadınlar için değeri ortalama 10-12 kg olduğu söylenebilir. Genelde, hamileliğin ilk 3 ayında toplamda 1,8-2 kilo alınması, devamındaki üç aylık süreçte haftada yarım kilo alınması ve geri kalan süreçte yaklaşık olarak 4,5-5 kilo alınması beklenir. Bu rakamlara ulaşılması için dengeli ve düzenli beslenilmesi ve günlük kalori miktarının ortalama 150-300 kcal arttırılması yeterli olacaktır. Kilo alımının normalden az veya fazla olması anne ve bebek için bir takım olumsuzlukları da beraberinde getirebilir. Anne adayının kilo kontrolü ve anormalliklerin denetimi için doktor yardımı almasında fayda vardır.

Ciltte Görülen Değişimler

Hamilelik döneminde ortaya çıkan hormonal değişim, vücudun neredeyse tamamını etkilemektedir. Cilt, saç, tırnak, diş ve diş etleri hamilelik döneminde değişimlerin gözlendiği alanlardan birkaçıdır. Hamilelik döneminde meydana gelen değişimlerin en dikkat çekicisi, cilt yüzeyinde meydana gelen değişimlerir. Hamilelik döneminde ciltte görülebilecek değişimlerden bazıları; cilt kuruluğu, meme ve karın çatlakları, gebelik maskesi adı verilen yüzde oluşan lekeler, karnın orta bölümünde cilt renginin koyulaşması ve sivilcelerin artmasıdır. Anne adayının, hamilelik dönemi boyunca vücut bakımına ve hijyenine dikkat etmesi oldukça önemlidir. Örneğin, cilt kuruluğu problemi yaşayan bir anne adayının, normal sabunlardan ziyade, cildi nemlendiren gliserin bazlı sabunlar kullanması, banyo esnasında vücut yağları kullanması ve banyonun ardından nemlendirici krem sürmesi önerilir.

Hormonal Değişim

Hamilelik dönemi vücutta pek çok hormonal değişimin yaşandığı bir dönemdir. Yaşanan hormonal değişimlerin öne çıkan etkilerinden birisi, artan vajinal akıntılardır. Hamilelik boyunca vajinanın doğal florasında ve pH değerinde değişiklikler meydana gelir. Ve bu değişimler akıntıları ve enfeksiyon meylin artmasına neden olur. Vajen asiditesini artmasına bağlı olarak hamilelikte vajinal mantar enfeksiyonları görülme sıklığı artabilir. Fazla miktarda, sarı-yeşil renkli ve kötü kokusu olan bir akıntı ya da vajinal kaşıntı durumlarının oluşması hâlinde mutlaka doktorunuz tarafından muayene olmanız gerekir.

Hamilelikte yaşanan hormonal değişimlerin bir diğer öne çıkan göstergesi de, hamileliğin son döneminde meme başından salgılanmaya başlayan kolostrumdur. Hamileliğin özellikle son dönemlerinde, meme bezleri çalışmaya başlar ve kolostrum olarak adlandırılan beyaz-sarı renkli sütün üretilmesine neden olur. Bu sütün anne adayının sağlığı açısından hiçbir zararı yoktur. Anne adayı, kolostrum ile karşılaşması durumunda meme başını ılık sabunlu bir bezle temizleyebilir. Kolostrum üzerimi gün içinde rahatsızlık verecek bir boyuta ulaştıysa günlük göğüs pedlerinin kullanımı da düşünülebilir. Ek olarak, hamileliğin özellikle ikinci yarısından itibaren, memeyi alttan destekleyecek, çok fazla sıkmayan pamuklu çamaşırların tercih edilmesi uygun olacaktır.

Hafta Hafta Hamilelik Takibi

Uyku Düzeni

Bilinçli hamilelik için dikkat edilmesi gereken bir diğer husus da uyku düzenidir. Anne adayları üzerinde yapılan çalışmalar, yüzde 80 gibi bir oranla hamilelelerin, hamileliklerinin belirli bir döneminde uyku problemi yaşadığını ortaya koymaktadır. Gebeliğin başlarında yaşanan hormonal değişimlere bağlı olarak hamilelerde gün arasında uyku hâli, dikkat bozukluğu ve sürekli uyuma isteği gibi durumlar gelişebilir. Bu durum, kanda yükselen progesteron hormonuna bağlıdır ve tamamen normaldir. Gebeliğin ilerleyen zamanlarında, progesteron hormonunun artış ivmesi azalacağından, bu problem kendiliğinden ortadan kalkacaktır. Hamileliğin ilerleyen dönemlerinde, hormonal değişimlerin yanında, karın büyümesi ve kilo artışıyla oluşan bel – sırt ağrıları ve anne adayının rahat uyku pozisyonu sağlayamaması gibi nedenlerle kaliteli uyku açısından bir takım sorunlar meydana gelebilir. Bunun yanı sıra, bebek vücut hareketlerinin gece boyunca çok fazla hissedilmesi de uykuyu bölen faktörler arasındadır.

Vücut Duruşundaki Değişim

Dokuz aylık hamilelik dönemi içinde anne karnında büyüyen bebek, annenin vücut duruşunda belirli değişikliklerin oluşmasına neden olur. Bununla birlikte, hamileliğe bağlı hormonlar da vücuttaki bağları ve eklemleri etkiler. Bu durum, vücut dengesinde değişikliklere neden olur. Bu duruma bağlı olarak, düşme ve buna bağlı yaralanma/travma durumları oluşabilir. Böylesi durumlarla karşılaşmamak için anne adayının özellikle kış aylarında dışarı çıkarken, topuklu olmayan ve altı kaydırmayan ayakkabıları tercih etmesi önerilir.

Kalp – Dolaşım Sisteminde Yaşanan Değişimler

Hamilelik döneminde yaşanan görünür değişimlerin yanı sıra, anne adayının kalp ve dolaşım sistemi, sindirim, solunum, üriner sistemi gibi tüm vücut sistemlerinde bazı değişimler meydana gelir. Gözle görülmeyen bu değişimlerin başında ise kalp ve dolaşım sisteminde yaşanan değişimler gelir. Gebelik durumu anne adayının kalp ve dolaşım sistemini zorlayan bir durumdur. Fetüsün gelişmesiyle birlikte, rahme pompalanan kan miktarının artması, büyüyen rahmin diyaframı yukarı iterek kalbi yukarı-öne ve sola doğru döndürmesi, kalp damarındaki plazma volümünün artmasına bağlı olarak hamileliğin ikinci yarısından itibaren fizyolojik bir kansızlık durumunun meydana gelmesi, kalp ve dolaşım sisteminde yaşanan önemli değişikliklerin başında gelir. Gebelik dönemi öncesi semptom vermemiş gizli kalp hastalıkları bu dönemde belirginleşebilirken, var olan kalp hastalıkları da daha kötüye gitme eğilimi gösterebilir.

Solunum Sisteminde Yaşanan Değişimler

Hamilelik dönemi içinde, progesteron hormonunun artış göstermesi ve diyaframın yukarı itilmesi neticesinde dakikada alınan solunum sayısında artış meydana gelebilir. Yine bu dönemde, kılcal damarlarda kan akışının artmasına bağlı olarak burun kanamaları ve ses tellerinde meydana gelen ödeme bağlı olarak nadir de olsa ses kısıklığı gibi durumlar gelişebilir.

Üriner Sistemde Yaşanan Değişimler

Hamileliğin başlarında yaşanan hormonal değişimlerle birlikte, anne karnındaki bebeğin idrar torbasına baskı yapması neticesinde, sık sık idrara çıkma problemleri gelişebilir. Bununla birlikte, böbreklerde ve üreter dediğimiz idrar yollarındaki baskıya, progesteron hormonuna ve idrarın böbrekten mesaneye gelişinin yavaşlamasına bağlı olarak, böbreklerde genişleme olabilir ve idrar yolu enfeksiyonları görülebilir.

Sindirim Sisteminde Yaşanan Değişimler

Hamilelik döneminde sindirim sistemiyle ilgili olarak, ilk üç ay içinde bulantı veya kusma gibi durumlar yaşanabilir. Ek olarak, hamilelik döneminde vücudun tükürük salınımı da artmaktadır. Midenin yukarı itilmesi ve hormonal değişimler sonucu mide boşaltım hızı azalır ve mide içeriği kolayca yemek borusuna dönerek mide yanmalarına neden olur. Öte yandan, bağırsak hareketlerinin yavaşlaması neticesinde oluşan kabızlık problemi de gebelikte görülen başlıca problemlerden birisi olarak öne çıkmaktadır.

İlgili Yazı: Hamilelikte Mide Bulantısı ve Sabah Bulantısı Hakkında Bilmeniz Gereken Her Şey (Video)

Ruhsal Değişimler

Hamilelikte yaşanan diğer bir problem de ruhsal dünyada görülen değişimlerdir. Hamileliğin özellikle ilk üç ayında gebelerde değişken ruh hâli gözlemlenebilir. Sıklıkla nedeni belli olmayan ağlama nöbetleri ortaya çıkar. Bazı durumlarda, gebelik çok arzu edilmiş olsa bile ilk aylarda gebeliği kabullenmeme, içe dönüklük ve pasiflik gibi durumlar oluşabilir. İlerleyen zamanlarda ise vücuttaki şekil değişikliğinden kaynaklanan utanma duygusu gelişebilir. Gerek vücutta yaşanan değişimler gerekse bebeğin zarar göreceği endişesiyle cinsel istek azalabilir. Hamileliğin son aylarında ise, doğum korkusu, sağlıklı bir bebek dünyaya getirebilme endişesi gibi duygular ortaya çıkabilir.

Hastane Çıkışı Setlerini İnceleyin

Sonuç

Hamilelik uzun ve yorucu bir süreçtir. Bu yolculuk boyunca, anne adayının bedeninde çok ciddi değişimler meydana gelir. Bilinçli hamilelik, hamilelik döneminde karşılaşılacak değişimlerin farkında olmanız ve bu durumlar karşısında neler yapmanız gerekenleri bilmeniz anlamına gelir. Hamilelik döneminde karşılaşabileceğiniz yukarıda saymış olduğumuz değişimlerin hastalıklardan ayırt edilmesi ve gerekli durumlarda doktor kontrolü eşliğinde önlemlerin alınması bilinçli hamilelik dönemi ve sağlıklı bir gebelik süreci için oldukça önemlidir.

İlginizi Çekebilir: Lohusalıkta Depresyon Durumunda Uzman Yardımı Alın