Çocuklarda Kendi Kendine Konuşma Alışkanlığı Hakkında Bilmeniz Gerekenler

Kendi kendine konuşma davranışı bebek gelişimi sürecinde birçok ailenin karşılaştığı bir durumdur.. Yetişkin bir bireyin kendi kendine konuştuğunda yadırganır ve bir problemi olduğu düşünülür. Kendi kendine konuşma alışkanlığı, çocukların konuşmayı ilk öğrendiği dönemlerde sıklıkla görülen bir durumdur. Çocuklarda kendi kendine konuşma; hayali bir arkadaşla iletişim, yeni öğrenilen konuşma yeteneğinin geliştirilmesi ve uzun süre televizyon seyretme gibi basit nedenlerden kaynaklanabildiği gibi, bazı ciddi ruhsal problemlerin de habercisi olabilir. Memorial Şişli Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Bölümünden Uzman Doktor Leyla Alkaş, çocuklarda kendi kendine konuşma hakkında bilinmesi gerekenleri bizlerle paylaşıyor.

Konuşmayı Yeni Öğrenen Çocuklar Sıklıkla Kendi Kendine Konuşur.

Çocuk gelişiminde en öne çıkan etkinliklerden birisi tekrardır. Çocuklar, yeni öğrendikleri bilgileri ve kelimeleri tekrar etmeye bayılır ve kelime tekrarını usanmadan saatlerce sürdürebilir. Yeni öğrenilen sesler, öksürme – hapşırma taklitleri ve yeni öğrenilen kelimeler, çocukların bu eğlenceli aktivitesi için bulunmaz kaynaklardır. Bu noktada ebeveynlerin çocuklara vereceği tepkiler çocukların hoşuna gidecektir.

Konuşmayı yeni öğrenen çocukların kendi kendine konuşmasıyla, otistik eğilimi bulunan çocukların kendi kendine konuşması arasında belirgin farklılıklar vardır. Otistik eğilimli çocuklar, takıntılı bir şekilde, aynı soruyu ve/veya kelimeyi günlerce tekrarlayabilir. Bu tekrarlama süresince çocuğa verilen cevaplar – tepkiler çocuğun kendi kendine konuşması ve aynı ses kümesini tekrar etmesini engellemez ve çocuk saatlerce aynı kelimeleri tekrarlayabilir. Bu gibi durumlar, çocuğun karşılıklı iletişim becerilerini geliştirmesini engellediği gibi, konuşma yeteneğinin gecikmesine de neden olabilir.

Kendi Kendine Konuşma Alışkanlığı 6 Yaşına Kadar Devam Edebilir.

Çocuk gelişiminde on sekizinci aydan itibaren ortaya çıkan davranışlardan birisi taklitçiliktir. Taklit etmeye başvuran çocuklar; oyuncak bebeklerini uyutma, emzirme ve yıkama taklitleri yapabilir. Ve tüm bu süreçte annesinden öğrendiği annelik davranışlarını sergileyebilir ve onun gibi konuşabilir. Çocuğun yaşı ilerledikçe, taklide dayalı oyunların süresi uzar; konuları derinleşir ve renklenir. Bu dönemde çocuk, oyuncağıyla, sanki karşısında canlı birisi varmış gibi iletişim kurar. Örneğin, oyuncak bebeği yere düşecek olursa, onun gerçekten canının yandığını bir anne gibi feryat edebilir. Belirli bir olgunluğa ulaşan çocuk, tüm bu oyunları tek başına oynadığının farkına varır ve hayal kırıklığı içinde gerçekliği anlamaya başlar. Bu farkındalığın ardından, sağlıklı bir çocuğun diğer çocuklarla karşılıklı evcilik oyununa geçmesi ve taklitçilikten ziyada rol yaparak oynama eğilimi göstermesi beklenir.

Diğer çocuklarla karşılıklı oynamama ve tüm rolleri kendi kendine oynama (taklitçilik) hâli bazı çocuklarda 5 – 6 yaşına kadar devam edebilir. Bu süreçte çocuk giderek olgunlaşırken, oynadığı oyunun çocuksu olduğunu yavaş yavaş fark eder. Çocuğun oyun oynarken kendi kendine konuşması da sıklıkla gözlemlenen bir durumdur. Çocukları Oyun oynarken izlendiklerinde utanarak seslerini alçaltırlar ve izleyiciye oyunla ilgili açıklama yapma ihtiyacı hissedebilirler. 6 yaşından itibaren; örneğin 9 yaşındaki ya da 7 yaşındaki çocuğun kendi kendine konuşması farklı bir durumun belirtisi olabilir. Bu noktada ebeveynlerin bir uzmana danışmasında fayda bulunmaktadır.

İlginizi Çekebilir: Çocuklarda İnce ve Kalın Motor Becerileri Gelişimi Neden Çok Önemlidir?

Oyun Dışı Vakitlerde Gözlemlediğiniz Kendi Kendine Konuşmaları Önemseyin.

Hayal gücü yüksek, yalnız ve arkadaşsız büyüyen çocuklarda hayali arkadaş edinme eğilimi gözlemlenir. Bu çocuklar, bazen gerçek sandığı oyuncaklarıyla konuşurken bazen de kafasında kurguladığı hayali bir kişi ya da hayvanla iletişim kurar. Bazı durumlardan bu çocuklar ayrı bir hayali evren oluşturur ve bu evrende kendisinin bir insan ya da hayvan olduğunu iddia ederek o evrenin kurallarına göre yaşamaya başlar. Bu hayali dünyanın varlığı, aile yemeklerinde, gezilerde ve arkadaşlarla parkta geçirilen oyun vakitlerinde varlığını sürdürüyorsa, bu durumun ebeveynler tarafından ciddiye alınması gerekmektedir. Her ne kadar, bu hayali dünya serüveni okul ortamıyla birlikte kendiliğinden ortadan kalkıyor olsa da, bazı durumlarda bunun bir probleme dönüşmesi; giderek içe kapanmaya, şiddetli reddedişlere ve sosyal ortamlardan kaçınmaya neden olabileceği bilinmektedir. Bu tür ruhsal problemlerin araştırılabilmesi için ebeveynlerin iyi bir gözlemci rolüyle çocuklarını takip etmesi gerekir.

Televizyon Karşısında Fazla Vakit Geçiren Çocuklar Kendi Kendine Konuşma Eğilimine Yatkın Oluyor.

Televizyonun çocuğun gelişimine etkisi herkes tarafından bilinmekte olan bir olgudur. Kendi kendine konuşma alışkanlığı sağlıklı çocuklarda geçici bir süre gözlemlenen bir durumdur. Bu durumu deneyimleyen çocuk, gelişim süreci içinde hayali dünyasını terk eder ve içinde bulunduğu zamana rahatlıkla uyum sağlar. Psikolojik ve fizyolojik olarak etkilenmiş çocuklarda olduğu gibi, televizyon karşısında fazla vakit geçiren çocuklarda da kendi kendine konuşma alışkanlığı daha uzun bir süre devam edebilir. Böyle bir durumda, çocuk bu durumdan rahatsız olmaz. Çevreden gelen uyarılar karşısında içinde bulunduğu ruh hâlini garipsemeden yaşantısına devam eder. Görsel hafızası akranlarına göre güçlü olan ve erken yaştan itibaren televizyon önünde uzun vakitler geçiren çocuklar; okulda ya da dışarıda geçirdikleri süre içinde, televizyonda izledikleri program ve şovları hatırlayarak gülümseme, koşma, konuşma ve korkma gibi, akıllarındaki sahneye uygun davranışlar sergileyebilir. Çevresindeki insanların, arkadaşlarının ve öğretmenlerinin söylemlerine aldırış etmeden bu davranışlarını sürdüren çocukların, klinik olarak değerlendirilmesi gerekir.

İlginizi Çekebilir: İlizarov Yöntemi Çocuklarda Boy Kısalığı Sorununa Çözüm Sunuyor

Ergenlik Döneminde Kendi Kendine Konuşma Davranışı Ciddi Problemlerin İşaretidir.

Ergenlik dönemine ulaşan çocukların gerçeklikle olan bağları güçlenmiş; düşünme ve hayal etme ile ilgili kavramlar ve davranışlar yerine oturmuş olmalıdır. Ergenlik dönemine ulaşmış bir gencin kendi kendine konuşmaya devam etmesi daha ciddi bir değerlendirmeyi zorunlu kılar. Bazı durumlarda bu içsel konuşma, bireyin tartışmasına, korkmasına veya yapmaması davranışları sergilemesine neden olabilir. Bu davranışlar “işitsel halüsinasyon” olarak adlandırılan durumun varlığına işaret eder. Kişinin duymakta olduğu bi iç ses, genelde kendisine kötü sözler söyleyen ve yapmaması gereken davranışları yapma emri veren seslerdir. Ergen depresyonu olarak adlandırılan durum, duygudurum hastalıklarında ve şizofreni tiplerinde yaygınlıkla görülmektedir.

Sonuç

Kendi kendine konuşan çocuklar özelinde gözlemlenen sıra dışı konuşma davranışı, çocuğun gelişimi içerisinde belirli bir dönemde kabul edilebilir sayılan bir durumdur. Altıncı yaşın ardından devam etmekte olan çocuğun kendi kendine konuşması durumu, derinlerde, farklı sosyal ve psikolojik problemlerin varlığına işaret edebilir. Böylesi bir durumla karşı karşıya kalan ebeveynlerin, itidalli bir şekilde çocuklarının davranışlarını gözlemlemesi ve bir uzmandan yardım alması gerekmektedir.

İlginizi Çekebilir: Çocuklarda Motor Becerileri Geliştiren Aktiviteler