Çocuklarda İnce ve Kalın Motor Becerileri Gelişimi Neden Çok Önemlidir?

Dil öğrenimi, oyun, akademik ve uyarlamalı davranışlar da dâhil olmak üzere, bireyin tüm beden aktivitelerinin arkasında yer alan unsur ince ve kalın motor becerileridir. Bebeklik döneminin ilk günlerinde edinilmeye başlanan motor beceriler, her yaş ve gelişim dönemine bağlı olarak gelişimini sürdürmeye devam eder.

Bedenimizdeki ince ve kalın motor (kaba motor) becerileri, yaptığımız tüm bedensel hareketleri kapsar ve her geçen zamanda ivmelerini arttırırlar. Anne karnında gelişmeye başlayan bebeğin gelişimi, doğumdan sonra da hızla devam eder. Doğum sonrasında, bebekte refleks hareketleri gözlenir. Bu reflekslerin büyük bir kısmı, zaman içinde bilinçli ve iradeye dayalı hareketlere dönüşür. Motor gelişim, bebeklik döneminden başlayarak yaşam boyu devam eden bir süreçtir ve yaşa bağlı olarak belirli bir sıra izler. Motor gelişimi destekleyen unsurlar, duyu organlarının kullanımı, iskelet ve kas sistemi ve bilişsel yapıdır. Motor gelişim, merkezî sinir sisteminin çevresel sinir sistemi (periferik) ile koordinasyonu ile vücudun istemli olarak devinim kazanmasıdır.

İlgili Yazı: Çocuklarda Motor Becerileri Geliştiren Aktiviteler

İnce ve Kalın Motor Beceri Ayrımı

İnce Motor Becerileri

İnce motor becerileri, el, parmak gibi küçük kas gruplarının kullanımını kapsar. Bu becerilerin gelişimiyle bir çocuk; yazma, kendini besleme, düğme ilikleme, fermuar açıp kapama gibi önemli görevleri yapabilir. İnce motor becerileri sayesinde el-göz koordinasyonu her geçen gün gelişen çocuklar; keşif, öğrenme ve yaratıcı düşünce konularında da doğrudan ve dolaylı olarak gelişirler. Küçük ellerin güç ve yetenek kazanması için ince motor beceriler çok önemlidir. Ebeveyn ve büyükler olarak bizler çocukların çeşitli nesnelerle oynamasına, keşfetmesine ve birbirleriyle etkileşime girmelerine yardım ederek bu sürecin kazanımlarını arttırabiliriz.

Oyuncaklar, giyim tutucuları, güvenli makaslar ve oyun hamuru gibi nesneler ince motor gelişimini destekleyen dokunsal örneklerdir. Mutfakta, çocukların yaşına uygun işler vermek bile ince motor gelişimine büyük katkılar sağlar. Örneğin bezelye tanesi ayıklamak, maydanoz demetini iki eşit parçaya ayırmak, beraber hamur karmak ve şekil vermek gibi etkinlikler fazlasıyla keyifli ve ince motor becerilerini arttırıcı nitelikte etkinliklerdir. Ayrıca ev içinde gerçekleştirilen bu oyun aktiviteleri aslında bir çocuğun kalem veya boya tutmaya ve kullanmaya hazırlanmasına da yardımcı olacaktır. Bunları yapma yeteneği de renklendirmeyi, çizmeyi ve nihayetinde yazı yazmayı öğrenmenin ilk adımını oluşturacaktır.

İlginizi Çekebilir: Çocukların Yaş ve Gelişim Dönemlerine Göre Oyuncak Seçimi

Kalın (Kaba) Motor Becerileri

Kaba motor becerileri  vücutta büyük kasları hareket ettirme yeteneğidir. Bu kas grupları, kollar, bacaklar, ayaklar, gövde gibi vücut bölgelerinde bulunur. İlk aylarında bebekler yüzü üstü yatırıldığında kafalarını kaldırmaya çalışırlar. Bu bebeğin ilk kaba motor hareketlerinden biridir. Daha sonraki aylarda emeklemeyle beraber, kaba motor hareketlerinde artış başlar. Her çocuk, fiziksel ve zihinsel olarak farklı hızda gelişir ve farklı zamanlarda motor gelişim aşamalarını tamamlar. Bazısı erken zıplamaya başlarken; bazısı diğerlerinden daha erken topa vurabilir. Kaba motor becerilerin gelişimine katkıda bulunmanın birçok farklı yolu vardır. Açık hava ve doğa oyunları ile bedensel ve sportif faaliyetler kaba motor becerileri etkinliklerinden öne çıkanlarıdır. Anne ve babaların, çocuklarıyla top oynamaları, doğa yürüyüşü yapmaları, parka gitmeleri, sek sek oynamaları çocukların kaba motor becerilerini destekler. Öte yandan kaba motor gelişimi için oyunlar ve benzeri etkinlikler sayesinde ebeveynler, çocuklarıyla aralarındaki bağları pekiştirerek beraber anımsayacakları güzel anılar oluşturmuş olurlar.

Sonuç

İnce ve kalın motor becerileri çocuk döneminde edinilmeye başlayan ve hayatın tüm döneminde kullanılan temel vücut yetenekleridir. Ebeveynler olarak çocuklarınızın ince ve kalın motor becerilerini güçlendirecek etkinlikler ve oyunları öğrenmeli ve bunları uygulayarak çocuğunuzun ince ve kalın motor becerilerini güçlendirmelisiniz.

İlgili Yazı: Yeni Doğan Bebekler için Oyunlar