Bebeklerde Uyku Eğitimi Ne Zaman Başlamalı? Nasıl Yapılmalı?

Bebeklerde uyku eğitimi konusu giderek önem kazanmaya başlıyor. Uykunun, bebeğin gelişiminde ve beyinsel gelişiminde ne kadar önemli bir yere sahip olduğunu artık hepimiz biliyoruz. Pek çok ebeveyn, çocuklarının düzenli ve kesintisiz bir uykuya sahip olması gerektiğinin farkında. Bu amaçla verilen uyku eğitimlerinin bilinirliği, geçtiğimiz yıllar içinde giderek arttı. Bu yazıda sizlerden sıklıkla duyduğum “Bebeklerde uyku eğitimi ne zaman başlamalı? Nasıl Başlamalı?” gibi sorulara yanıtlar sunacağım.

İlgili Video:

Bebeklerde Uyku Eğitimi Ne Zaman Başlamalı?

Sorunun en kısa ve özet cevabı; uyku eğitimine doğumdan itibaren başlanabileceği şeklinde olacaktır. Ancak bu nokta bebeğin gelişiminde oldukça önemli bir yere sahip olan “güven” duygusunun altını çizmek gerekiyor.
Bebeğinizin dünyaya gelişini takip eden ilk dört ay, onun güven duygusunun gelişimi için oldukça önemli bir dönemdir. Yaklaşık dokuz ay boyunca son derece korunaklı ve kendini güvenli hissettiği bir yer olan karnınızda vakit geçiren bebeğiniz, dünyaya geldikten sonra da aynı sessizlik ve huzur içinde uyku düzenine sahip olmak için benzer bir güven duygusunu edinme ihtiyacı duyar. İlk dört ay; hem anneye hem de dış dünyaya alışma süreci olarak geçer ve bu süre içinde güven duygusu belirli bir gelişim eğrisine bağlı olarak güçlenir. Bu noktada ebeveynlerin sabırlı olması oldukça önemli. Yenidoğan bebeğinizin bir anda sağlıklı ve kaliteli bir uyku düzenine sahip olamayacağını bilmeniz gerekiyor. Zira, bebeğinizin hem size hem de dış dünyaya alışmakta olduğu ve güven duygusunun günbegün arttığı bir dönemdesiniz.

İlk dört aylık dönemde uyku eğitimini engelleyen unsurlardan birisi güven inşası süreciyken, bir diğer unsur da bebeğinizin yaşadığı biyolojik sıkıntılar olabilir. Örneğin; gaz sancısı, kolik (nedeni bilinmeyen gaz sancıları), reflü gibi biyolojik problemler ve alerjik reaksiyonlar, bebeğin ilk dört aylık dönemindeki uyku eğitimi çalışmalarını sekteye uğratabilir.

Bu durumları göz önünde bulundurduğumuzda, 4 – 4.5 aydan itibaren sağlıklı bir şekilde bebeklerde uyku eğitimine başlanabileceğini söyleyebiliriz. Uyku eğitimi konusunda ebeveynlerin sabırlı olması ve düzen kurma çalışmaları sırasında esnek olması gerektiğinin bir kez daha altını çizmek isterim.

Bebeklerde Uyku Eğitimi Nasıl Başlamalı?

Bebeklerde uyku eğitimi sürecini başlatmadan önce yapmanız gereken ilk şey; “çocuğunuzu okumak” olmalıdır. Çocuğunuzu okumaktan kastım şu; çocuğunuz ne zaman acıkıyor, ne zaman uykusu geliyor, hangi eyleminize nasıl tepki veriyor. Bu sorular daha da çoğaltılabilir ancak ne demek istediğimizi anladığınızı düşünüyorum. Çocuğumuzu gerçekten ne kadar tanıyoruz? Onun karakterine dair hangi ipuçlarına sahibiz.

Konuyla ilgili olarak şu tespitimi sizinle paylaşmak isterim. Özellikle emziren annelerde maalesef emzirme konusunda önemli bir yanlışın yapıldığını gözlemliyorum. Çocuk acıkıyor, emziriyoruz; uykusu geliyor, emziriyoruz; bir nedenle ağlıyor, yine emziriyoruz. Var olan durumun nedenlerini bilmeden, tek çözüm olarak emzirmeye bel bağlıyoruz. Hâl böyle olunca, ilerleyen dönemlerde çocuğumuzda bir meme bağımlılığı ortaya çıkıyor ve biz bunun nedenini bilmiyoruz. Bu problemin altında yatan sebeplerden birinin yine “çocuğu okumakla” ilgili olduğu ortada. Ebeveynler olarak yapmamız gereken şey, bebeğimizi okumak ve onun tutum ve davranışlarının nedenlerini öğrenmeye çalışmak olmalıdır.

İlginizi Çekebilir: Anne Sütü ve Emzirme Hakkında Merak Edilen 7 Soru

Çocuğun Alışkanlıklarını Not Alın

Çocuğunuzun davranışlarını doğru bir şekilde analiz etmek amacıyla yapabileceğiniz şeylerin başında bebeğinizin alışkanlıklarını not etmek gelmektedir. Kişisel olarak uyku eğitimi yaptığım ebeveynlerde en azından üç gün boyunca bebeklerinin davranışlarını analiz etmelerini ve bu davranışları bir yere not etmelerini talep ediyorum. Not edilen davranışlar arasında, bebeğinizin kaçta kalktığı, kaçta kahvaltı yaptığı, gün içinde hangi aralıkla gündüz uykularını uyuduğu ve kaç defa beslendiği gibi bilgilerin yer alması gerekiyor.

Örneğin, altı aylık bir bebeği ele alalım. Bu bebeğin gündüz uyuma davranışları, ilk gün iki saatte bir bir saatlik süreyle ve ikinci gün 4 saat aralıkla yarımşar saat olarak not almış olalım. Ve bebeğimizin ilk gün daha huzurlu ve ikinci gün daha huysuz olduğunu varsayalım. Böylesi bir durumda, bu bebeğimiz için uygun gündüz uyku süresinin iki saat aralıklarla , bir saat sürecek şekilde organize edilmesi gerektiği sonucuna ulaşırız. Böyle bir çıkarım yapabilmek için, bebeğimizin uyku davranışıyla ilgili not almış olmamız gerekir.

İlgili Yazı: Bebeğinize Uygun Uyku Ortamı Nasıl Olmalı?

Çocuğum için Hangi Uyku Modeli/Yöntemini Tercih Etmem Gerekir?

Çocuklara uyku eğitimi konusunda birbirinden farklı yöntem ve modeller vardır. Bu konu hakkında bilinmesi gereken en önemli şey, tek bir eğitim modelinin tüm çocuklar üzerinde etkili olamayacağıdır. Çocuğunuza en uygun uyku modelini belirlemek için, çocuğunuzun karakter yapısının belirlenmesi ve uyku düzensizliğine ya da bozukluğuna yol açan asıl sebeplerin belirlenerek yaşanan probleme en uygun metodun uygulanması gerekmektedir. Bu noktada ebeveynlerin, çocuklarını diğer çocuklarla kıyaslamaması gerekir. Her yöntem her çocukta işe yarayacak diye bir kural yoktur. Ebeveynlerin, uyku eğitimi yöntemlerini araştırması, bebeklerinin uyku alışkanlıklarıyla ilgili notlar alması ve bebeklerine en uygun uyku metodunun belirlenmesi için uzmanlardan destek alması gerekmektedir.

İlgili Yazı: Bebek Uyku Eğitiminde Doğru Bilinen Yanlışlar